arthur c. clarke'ın bir hikayesinden esinlenerek, senaryosu arthur c. clarke ve stanley kubrick tarafından yazılmış ve kubrick tarafından çekilmiş, 1968 yılında vizyona girmiş epik bir bilim-kurgu başyapıtıdır.

film üç bölümden oluşmaktadır:

1. the dawn of man (insanlığın doğuşu)
2. jupiter mission (jüpiter görevi)
3. jupiter and beyond the infinite (jüpiter ve sonsuzluğun ötesinde)

ben filmin birinci ve ikinci bölümü arasında gizli bir bölüm olduğunu da düşünüyorum ve o kısma da kendimce "mystery on the moon (aydaki gizem)" demek istiyorum.

her bölümde insanlığın gelişim basamaklarını işleyen (tabi ki kesin böyle oldu ve olacak denmiyor sonuçta kurgu bu, unutmayalım!) enfes bir anlatım yapısı kurulmaktadır. kendi döneminde insanlara öyle gerçekçi gelmektedir ki kubrick bu yüzden büyük komplo teorilerinin aktörlerinden (aya gidilmedi, o görüntüleri devlet emriyle bir stüdyoda kubrick çekti safsatası gibi) biri olmuştur.

çok aşkın düşüncelere sahip bu muhteşem filmi seyretmenizi şiddetle tavsiye ediyorum. ancak film yüksek tempolu değildir, yavaştır. günümüz izleyici alışkanlığına hitap etmez. marvel evreni yada interstellar temposunda ve görsel gücünde bir film göremezsiniz. görsel efektleri kendi dönemi içerisinde değerlendirilmeli.



kişisel düşüncelerimdir isterseniz filmi seyrettikten sonra okuyabilirsiniz:

birinci bölüm olan "dawn of the man" kısmı insanlığın tırmanmış olduğu bir basamaktır (alan mücadelesi, dinin ortaya çıkışı, kemikle başlayan alet kullanımı, savaş)

birinci bölümün içinde gizli olan "aydaki gizem" bölümü de yaşanmaktadır. (aya gidiş, uzay turizmi, görüntülü konuşma gibi).

kanaatimce insanlık şimdi "jupiter mission" bölümüne doğru ilerlemektedir (yapay zekayı üretme ve uzak yıldızlara gitme gibi). hatta biz tam birinci ve ikinci bölümün geçiş dönemine denk geldik diyebilirim...

üçüncü bölüm ise insanın biyolojik, maddesel bir varlıktan öteye evrenin ahengine dahil olduğu bir enerji haline, boyutuna dönmesini anlatır (daha rahat anlamak adına lucy filminin sonunda başkarakter olan kadının dönüşümü gibi).