yusuf atılgan eserlerinde yer alan insan davranışları ve psikolojisini yine sivri bir şekilde elestirerek anlatmıştır. kitapta; yazar hikayesiyle birlkte insan ruhunun karanlık yönlerini ortaya çıkarmak istemiş ve bizi bu acı gerçekle başbaşa bırakmıştır. ne kadar inkar etsek bile bir gerçek var ki insan vahşi ve ilkel bir yapıya sahiptr. en iyi diye nitelendirdiklerimiz icinde bile her daim karanlık bir yön ve tohum vardır. ınsan oyle birşeydir ki avlanmak icin en uygun zamanı bekleyen bir hayvan gibi kinini yıllarca icinde besleyip en derinlerde saklayabilir. ta ki intikam alıncaya kadar. yusuf atılgan bu gerçeği acımadan yüzümüze vurmuştur. kalemine sağlık.
➡️kitapta; iki çocukluk arkadaşının hikayesi anlatılmaktadır. ıki çocuktan birinin köyden ayrılmıştır. yıllar sonra diğerinden intikam almaya döner. lakin diğeri ne kötülük yaptığını bilemez. ıki arkadasin hayatları ve sonlarına dair çarpıcı bir eserdir. kitap 3 bölümden oluşsa da aslında yusuf atılgan dört bölüm olmasını istemesine rağmen ömrü yetmemiştir. kitap bu haliyle bile bitmiş bir eser gibidir.(bkz:yusuf atılgan)

franz kafka'nın kült öyküsü dönüşüm

 

günümüzde hepimiz bir gregoruz aslında,

 

kafka, iz bırakıp, silinmeye doğru yol alan yazar

 

dönüşüm, var olan bir vaziyetten başka bir vaziyete sürükleniş, gregor bir sabah gözlerini açtığında bir böceğe dönüşerek bütün mevcut hallerinden soyutlanmıştır.

 

dönüşüm’de baba ve işveren arasındaki ilişkinin bu ufak ailedeki yankılarını, yaşam izlerini keşfederiz. daha sonra bu izlerde silikleşecektir, çünkü henüz yeni ulaşmaktadır her yana kapitalizm.

 

gregor'un ev ekmek düzlemindeki babalığın daha sonra böcek olunca elinden alınmasıyla ataerkil düzenin nasıl bir sömürü aracı olduğunun ayrımına varırız ve sevgi denen içi boş kelimenin nasıl tuzak olduğunu gregor'un kalınlaşmış ve sertleşmiş gövdesine doğru hedef alınan elmalarla birlikte bizde anlarız.

 

gregor'un dönüşümünü okurken, hayatta bir karşılığı olmadığını, hepsinin esaretleşme ekseninde menfaatler adına başka şeylerle bağlandığını gözlemleriz.

 

baba yalnızca bize ekmek getirmekle görevli, gereksinimlerimizi yerine getiren biri değildir.

baba, toplumsal düzlemde “patron” dur. kız kardeş keza, namustur, gelecektir.

 

toplumsal güçlerin ufaltılarak bir beden halini aldığı en küçük birim olan ailenin otoritesine karşı, gregor , kafka’nın ortada bırakılmışlığını yaşamaktadır, denilebilir. 

 

böcek görünümdedir, ama yine de insansal niteliklerle düşünmek ve insan gibi yaşamayı arzulamaktadır. ailesinin borçlarına karşın, pazarlamacı olarak çalıştığı iş yerine gitmesi gereken saatte gidemediğini hatırlayarak manevralar yaptıkça dev bir böceğe dönüştüğünü hatırlamaktadır ve içinde bulunduğu işe gidememe ve aile bütçesine katkı sağlayamama pozisyonu, aile fertlerini düş kırıklığına uğratmıştır.

 

aile ferleti oldukça durgun ve durumu sorgulamayan bir tutum içerisindedir. ilginç olan bir diğer yön, gregor’un kendini bir böcek olarak bulduğunda aklına ilk gelen şeyin bulunduğu durum yüzünden nasıl iş başı yapacağı oluşudur. ilk aşamada niçin bir böceğe dönüştüğünü veya nasıl normale dönebileceği üzerinde durmamaktadır bile, ailesi gregor’u iyleştirmek istemektense onun bu haline adapte olmaya çalışıyorlar.

odasına hapsolmuş bir hal içerisindeyken aile fertleriyle girdiği iletişim çabaları gregor'un zihninde ağır çukurlar açmaktadır ve bu dönüşümden sonraki ilişkiler örgüsü giderek kötüleşmektedir. 

 

gregor’un dönüşümünden sonraki iki ana çıtırdama durağı vardır.

 

bunlardan birincisi, kız kardeşinin, gregor’un odasında ona özgün değişiklikler yapma girişiminde bulunmak istemesidir. annesi ise, gregor’un tam aksine içinde bulunduğu dönüşümün gerçekleşebilmesi için odasının tüm biçiminin muhafaza edilmesinden yanadır; odasının bir böceğe göre dizaynı, sevgi duyulan ergin bir erkek olma durumununda geri dönüşü mümkün olmayacağını anlar. bu gelişmeye karşı gelmek isteyen gregor, kız kardeşi ve annesi istirahat etmek amacıyla yan odaya geçiş yaptıklarında büyük bir tempoyla gizlendiği yerden çıkar ve duvardaki kürk giymiş kadın portresine tüm gücüyle, tüm kaslarıyla sımsıkı tutunur. (bu, eski yaşantısını sembolize eder.)

 

yaşadığı hayattan memnun değildir, istekli değildir, ama başka bir çıkış yolu da bulamamaktadır. sessiz, sakin bir süreç içerisinde kendine kapanır ve zaman akışı içerisinde gregor artık ölüme terkedilmiş, kendine dair olan bütün ümitlerini kaybetmiştir ve sistemin yabancılaştırarak esirleştirdiği bir nesne durumuna dönüşmüştür.

 

gregor’a karşı kaba ve duyarsız olan babası, onu odasına doğru sürükler aralarında meydana gelen bu tuhaf mücadele, babasının ona meyvelikteki elmalarla saldırmasıyla sonuçlanır. fırlatılan elmalardan bir tanesi gregor’un sırtına isabet eder, gregor ciddi bir biçimde yaralanır ve odasına doğru kaçar…

 

gregor’un, böcek bedeni içine tıkılmış insan kişiliğinin kışkırtmasıyla, bir akşam kız kardeşinin çaldığı kemanı yakından dinlemek ve görmek için odasından dışarı adım atmasıdır. müzik gregor’un bir türlü keşfedemediği besin, onu kendisine doğru getirtmektedir; ancak gregor artık bir insan değildir ve insanların yaşamında ona yer yoktur. kız kardeşi de dönüşümün ilk aşamasında olan hassas konumunu çoktan kaybetmiştir.

 

gregor’un yemekleriyle özenle ilgilenen kardeşi, artık önceki gibi ilgilenmemektedir. gregor’un dış insan dünyasına girmek, kendine tekrar bir yer bulma gayesiyle attığı bu cüretkâr adım, onun nihai sonunu hazırlar ve son olarak gece saat üçte; açlığın, vücudundaki derin yaranın ve çevresindeki her şeye yabancılaşmasının etkisiyle ölerek bütünüyle yabancısı olduğu bu dünyadan silinip, yok olur.

 

kafka denince aklıma dönüşüm ve insan davranışlarını müthiş betimlemesi gelir.

dünyaca ünlü sırp yazar duşan kovaçevic, yugoslavya’daki büyük dönüşümden önceki ve sonraki toplumsal-politik yaşamı, bir entelektüelin yaşamöyküsü içinde, karakomedi türünde ve ironik bir üslupla anlatıyor. 40 yaşlarında bir edebiyat adamı, bir sekreter ve bir gizli polisin süprizlerle dolu soluk soluğa izlenecek hikayesi.
burda oyunda devleşen isim benim için bülent emin yarar olmuştur. yetkin dikinciler performansı da etkileyicidir. oyun kapalı gişe oynamaktadır. bilet almak için avm içinde koştuğum kadar başka zaman koşmamışımdır :)

delilik!
insanın tutkuları,beklentileri ve amaçları ne kadar büyük ve hayal kırıklığına uğramışsa üzerinde yarattığı yıkımda o denli büyük oluyor.tıpkı sadık hidayet'te görüldüğü gibi.ülkesine, ülkesinin gelişimine ve daha insanca bir yaşama inancına rağmen bekletilerinin uzağında kalan gerçekler neticesinde ruhunda oluşan büyük yıkıma dayanamayarak 1951'de hayatını sona erdirmiş.kitabında yarattığı bir kahraman ile delilik ve kişilik bölünmesi üzerinden kendi ruhsal çalkantılarını ve hayal kırıklıklarını anlatmış gibi durmaktadır.insan psikolojisi üzerine bize farklı fikirler edindiren eser; yaşamın,yaşanmışlıkların ve yaşanamayanların,acıların ve hayal kırıklıklarının insanın iç dünyasında yarattığı etkilerin sarsıcı bir şekilde somutlaşmış halini göstermektedir.yaşanılan zorluklar insana kendi içinde bir hayal dünyası kurdurabilir ve gerçek ile gerçek olmayan birbirine karışır.insan yavaş yavaş akılla delilik çizgisinde salınmaya başlar.kime göre hangisi delilik kime göre hangisi gerçeklik.ya akıllı olup acı çektiğimiz dönem asıl delilik ise, insan delirirken akıllanıyorsa.sadık hidayet eseriyle bizi de o delilik-akıllı ve kişilik bölünme çizgisinde gezdiriyor. sanırım hepimizin açığa vurmadığı farklı kişilikleri ve maskeleri mevcut.
eser zor başlarken ilerleyen bölümde konu bütünlüğü sağlanmaya başlıyor.fazlasıyla kasvetli ve ölüm üzerine geçen diyaloglar sizi yorabilir. fakat eseri ve gerçekte yazarın ruhsal durumunu anlamak için çaba sarfederek bu diyalogları iyi anlamak gerekiyor.kitabın özetine pek değinemeyeceğim çünkü ufak bir anlatım tüm hikayeyi size verebilir. kısa bir kitap olan eser kendi içinde insan psikolojisi üzerine derin anlamlar barındıran değerli bir başyapıttır.

emekli bir albay ve horozu. her cuma emekligini aylığıni bekler. albayin karisi ve horozundan baska kimsesi yoktur. marquez emekli albay uzerinden yalnızlığı anlatır. oyle guzel anlatir ki albay icin mi kendimiz icin mi uzuluruz kitabinda sonunda tam bir muamma

delilik!
insanın tutkuları,beklentileri ve amaçları ne kadar büyük ve hayal kırıklığına uğramışsa üzerinde yarattığı yıkımda o denli büyük oluyor.tıpkı sadık hidayet'te görüldüğü gibi.ülkesine, ülkesinin gelişimine ve daha insanca bir yaşama inancına rağmen bekletilerinin uzağında kalan gerçekler neticesinde ruhunda oluşan büyük yıkıma dayanamayarak 1951'de hayatını sona erdirmiş.kitabında yarattığı bir kahraman ile delilik ve kişilik bölünmesi üzerinden kendi ruhsal çalkantılarını ve hayal kırıklıklarını anlatmış gibi durmaktadır.insan psikolojisi üzerine bize farklı fikirler edindiren eser; yaşamın,yaşanmışlıkların ve yaşanamayanların,acıların ve hayal kırıklıklarının insanın iç dünyasında yarattığı etkilerin sarsıcı bir şekilde somutlaşmış halini göstermektedir.yaşanılan zorluklar insana kendi içinde bir hayal dünyası kurdurabilir ve gerçek ile gerçek olmayan birbirine karışır.insan yavaş yavaş akılla delilik çizgisinde salınmaya başlar.kime göre hangisi delilik kime göre hangisi gerçeklik.ya akıllı olup acı çektiğimiz dönem asıl delilik ise, insan delirirken akıllanıyorsa.sadık hidayet eseriyle bizi de o delilik-akıllı ve kişilik bölünme çizgisinde gezdiriyor. sanırım hepimizin açığa vurmadığı farklı kişilikleri ve maskeleri mevcut.
eser zor başlarken ilerleyen bölümde konu bütünlüğü sağlanmaya başlıyor.fazlasıyla kasvetli ve ölüm üzerine geçen diyaloglar sizi yorabilir. fakat eseri ve gerçekte yazarın ruhsal durumunu anlamak için çaba sarfederek bu diyalogları iyi anlamak gerekiyor.kitabın özetine pek değinemeyeceğim çünkü ufak bir anlatım tüm hikayeyi size verebilir. kısa bir kitap olan eser kendi içinde insan psikolojisi üzerine derin anlamlar barındıran değerli bir başyapıttır.

yusuf atılgan eserlerinde yer alan insan davranışları ve psikolojisini yine sivri bir şekilde elestirerek anlatmıştır. kitapta; yazar hikayesiyle birlkte insan ruhunun karanlık yönlerini ortaya çıkarmak istemiş ve bizi bu acı gerçekle başbaşa bırakmıştır. ne kadar inkar etsek bile bir gerçek var ki insan vahşi ve ilkel bir yapıya sahiptr. en iyi diye nitelendirdiklerimiz icinde bile her daim karanlık bir yön ve tohum vardır. ınsan oyle birşeydir ki avlanmak icin en uygun zamanı bekleyen bir hayvan gibi kinini yıllarca icinde besleyip en derinlerde saklayabilir. ta ki intikam alıncaya kadar. yusuf atılgan bu gerçeği acımadan yüzümüze vurmuştur. kalemine sağlık.
➡️kitapta; iki çocukluk arkadaşının hikayesi anlatılmaktadır. ıki çocuktan birinin köyden ayrılmıştır. yıllar sonra diğerinden intikam almaya döner. lakin diğeri ne kötülük yaptığını bilemez. ıki arkadasin hayatları ve sonlarına dair çarpıcı bir eserdir. kitap 3 bölümden oluşsa da aslında yusuf atılgan dört bölüm olmasını istemesine rağmen ömrü yetmemiştir. kitap bu haliyle bile bitmiş bir eser gibidir.(bkz:yusuf atılgan)

marquez usta ile gazetede sahte ölüm haberiyle tanıştım. merak edip kirmizi pazartesini okudum. okuduktan sonra kitabın etkisinden hala çıkamadım. sonrasında kolera günlerinde aşk, yüzyıllık yalnızlık, şili'de gizlice, iyi kalpli erandra, aşk ve öbur cinler,ser saati, albaya mektup yok, benim hüzünlü orospularim, on iki gezici öykü diye devam ettim ve ediyorum. marquez ile birlikte pablo neruda ile de tanıştım. müthiş bi sairi okumama da vesile olmuştur. marquez kitapları bağımlılık yaratabilir uyarısı olmalı kitaplarının üstünde:)

ınsani kölelestirebilirsiniz, zincire vurabilirsiniz ama fikirlerini ve duygularını asla esir edemezsiniz. ınsanda en güçlü fikir özgürlük ve en güçlü duygu aşktır. ne kadar baskı altında tutarsanız ne kadar esir etseniz de insandan özgürlük fikrini alamazsınız. vfv filminde de dediği gibi fikirlere kurşun işlemez. ınsan yaşadıkça aşk daima var olacaktir. ınsani ayakta tutan, insanı insan yapan ask hiçbir zulmü ve baskıyı kabul etmez. en kötü koşullarda da, en büyük esaretler de özgürlük ve aşk insanı yaşatır, umut verir. kitabin konusuna girmeyeceğim. aşk ve özgürlük düşüncesi üzerinden despot yönetim sistemini eleştiren olağanüstü bir eser. distopya türünün önde gelen eserlerindendir. eğer imkaniniz varsa bu kitaptan once mutlaka cesur yeni dünya kitabını okuyunuz. okumanız ve okumanız gereken george orwell eseridir.